== Im Wortlaut ==
<div class="jnnorm" id="BJNR030150975" title="Rahmen"><div class="jnheader"> <h1><span class="jnlangue">Sozialgesetzbuch (SGB) Erstes Buch (I) - Allgemeiner Teil - (Artikel I des Gesetzes vom 11. Dezember 1975, BGBl. I S. 3015)</span></h1><p>SGB 1</p><p>Ausfertigungsdatum: 11.12.1975</p> </div><div class="jnzitat"><p>Vollzitat:</p><p>"Das Erste Buch Sozialgesetzbuch – Allgemeiner Teil – (Artikel I des Gesetzes vom 11. Dezember 1975, BGBl. I S. 3015), das zuletzt durch Artikel 28 des Gesetzes vom 12. Dezember 2019 (BGBl. I S. 2652) geändert worden ist"</p></div><div class="jnhtml"><table class="standangaben" width="100%"><tr><td class="StandangabeStand">Stand:</td><td>Zuletzt geändert durch Art. 28 G v. 12.12.2019 I 2652</td></tr><tr><td colspan="2">Mittelbare Änderung durch Art. 154a Nr. 3 Buchst. a G v. 20.11.2019 I 1626 ist nicht ausführbar, da das geänderte G v. 21.6.2019 I 846 zum Zeitpunkt des Inkrafttretens des mittelbaren Änderungsgesetzes bereits zum 1.11.2019 in Kraft getreten war</td></tr></table><br />Näheres zur Standangabe finden Sie im Menü unter <a href="../hinweise.html#stand">Hinweise</a><br /></div><div class="jnfussnote" id="BJNR030150975_FN"><h4>Fußnote</h4><div><div class="jnhtml"><div><div class="jurAbsatz"><pre>(+++ Textnachweis Geltung ab: 1.1.1982 +++)<br />(+++ Zur Anwendung d. § 65 vgl. § 8 BEEG F. v. 18.12.2014 +++)<br />(+++ Zur Anwendung d. §§ 60, 62 und 65 bis 67 vgl. § 42f SGB 8 +++)<br />(+++ Zur Anwendung d. § 44 vgl. § 286g SGB 6 +++)<br />(+++ Maßgaben aufgrund EinigVtr nicht mehr anzuwenden gem. Art. 109<br />Nr. 3 Buchst. d DBuchst. aa G v. 8.12.2010 I 1864 mWv 15.12.2010 +++)<br /><br /> </pre>Das G wurde vom Bundestag mit Zustimmung des Bundesrates beschlossen. Es ist gem. Art. II § 23 Abs. 1 G v. 11.12.1975 I 3015 (SGBAT) am 1.1.1976 in Kraft getreten.</div></div></div></div></div></div><div class="jnnorm" id="BJNR030150975BJNE010902119" title="Einzelnorm"><div class="jnheader"> <h3><span class="jnenbez">Inhaltsübersicht</span> <span class="jnentitel"></span></h3> </div>
<div><div class="jnhtml"><div><div class="jurAbsatz"><table style="border: none;"><colgroup><col align="left" width="7%" /><col align="left" width="93%" /></colgroup><tbody valign="top"><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50">Erster Abschnitt</td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50">Aufgaben des Sozialgesetzbuches und soziale Rechte</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 1</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Aufgaben des Sozialgesetzbuches</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 2</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Soziale Rechte</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 3</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Bildungs- und Arbeitsförderung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 4</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Sozialversicherung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 5</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Soziale Entschädigung bei Gesundheitsschäden</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 6</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Minderung des Familienaufwands</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 7</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Zuschuss für eine angemessene Wohnung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 8</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Kinder- und Jugendhilfe</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 9</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Sozialhilfe</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 10</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Teilhabe behinderter Menschen</td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50"> </td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50">Zweiter Abschnitt</td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50">Einweisungsvorschriften</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50"> </td><td align="left" valign="top" charoff="50">Erster Titel</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50"> </td><td align="left" valign="top" charoff="50">Allgemeines über Sozialleistungen und Leistungsträger</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 11</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungsarten</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 12</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungsträger</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 13</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Aufklärung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 14</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Beratung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 15</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Auskunft</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 16</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Antragstellung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 17</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Ausführung der Sozialleistungen</td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50"> </td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50"> </td><td align="left" valign="top" charoff="50">Zweiter Titel</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50"> </td><td align="left" valign="top" charoff="50">Einzelne Sozialleistungen und zuständige Leistungsträger</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 18</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen der Ausbildungsförderung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 19</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen der Arbeitsförderung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 19a</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen der Grundsicherung für Arbeitsuchende</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 19b</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen bei gleitendem Übergang älterer Arbeitnehmer in den Ruhestand</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 20</td><td align="left" valign="top" charoff="50">(aufgehoben)</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 21</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen der gesetzlichen Krankenversicherung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 21a</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen der sozialen Pflegeversicherung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 21b</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen bei Schwangerschaftsabbrüchen</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 22</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen der gesetzlichen Unfallversicherung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 23</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen der gesetzlichen Rentenversicherung einschließlich der Alterssicherung der Landwirte</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 24</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Versorgungsleistungen bei Gesundheitsschäden</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 25</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Kindergeld, Kinderzuschlag, Leistungen für Bildung und Teilhabe, Elterngeld und Betreuungsgeld</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 26</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Wohngeld</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 27</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen der Kinder- und Jugendhilfe</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 28</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen der Sozialhilfe</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 28a</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen der Eingliederungshilfe</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 29</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen zur Rehabilitation und Teilhabe behinderter Menschen</td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50"> </td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50">Dritter Abschnitt</td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50">Gemeinsame Vorschriften für alle Sozialleistungsbereiche dieses Gesetzbuches</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50"> </td><td align="left" valign="top" charoff="50">Erster Titel</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50"> </td><td align="left" valign="top" charoff="50">Allgemeine Grundsätze</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 30</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Geltungsbereich</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 31</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Vorbehalt des Gesetzes</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 32</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Verbot nachteiliger Vereinbarungen</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 33</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Ausgestaltung von Rechten und Pflichten</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 33a</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Altersabhängige Rechte und Pflichten</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 33b</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Lebenspartnerschaften</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 33c</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Benachteiligungsverbot</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 34</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Begrenzung von Rechten und Pflichten</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 35</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Sozialgeheimnis</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 36</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Handlungsfähigkeit</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 36a</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Elektronische Kommunikation</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 37</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Vorbehalt abweichender Regelungen</td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50"> </td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50"> </td><td align="left" valign="top" charoff="50">Zweiter Titel</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50"> </td><td align="left" valign="top" charoff="50">Grundsätze des Leistungsrechts</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 38</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Rechtsanspruch</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 39</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Ermessensleistungen</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 40</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Entstehen der Ansprüche</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 41</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Fälligkeit</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 42</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Vorschüsse</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 43</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Vorläufige Leistungen</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 44</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Verzinsung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 45</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Verjährung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 46</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Verzicht</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 47</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Auszahlung von Geldleistungen</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 48</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Auszahlung bei Verletzung der Unterhaltspflicht</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 49</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Auszahlung bei Unterbringung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 50</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Überleitung bei Unterbringung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 51</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Aufrechnung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 52</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Verrechnung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 53</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Übertragung und Verpfändung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 54</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Pfändung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 55</td><td align="left" valign="top" charoff="50">(weggefallen)</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 56</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Sonderrechtsnachfolge</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 57</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Verzicht und Haftung des Sonderrechtsnachfolgers</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 58</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Vererbung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 59</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Ausschluss der Rechtsnachfolge</td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50"> </td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50"> </td><td align="left" valign="top" charoff="50">Dritter Titel</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50"> </td><td align="left" valign="top" charoff="50">Mitwirkung des Leistungsberechtigten</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 60</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Angabe von Tatsachen</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 61</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Persönliches Erscheinen</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 62</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Untersuchungen</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 63</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Heilbehandlung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 64</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Leistungen zur Teilhabe am Arbeitsleben</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 65</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Grenzen der Mitwirkung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 65a</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Aufwendungsersatz</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 66</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Folgen fehlender Mitwirkung</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 67</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Nachholung der Mitwirkung</td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50"> </td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50">Vierter Abschnitt</td></tr><tr><td colspan="2" align="left" valign="top" charoff="50">Übergangs- und Schlussvorschriften</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 68</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Besondere Teile dieses Gesetzbuches</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 69</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Stadtstaaten-Klausel</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 70</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Überleitungsvorschrift zum Verjährungsrecht</td></tr><tr><td align="left" valign="top" charoff="50">§ 71</td><td align="left" valign="top" charoff="50">Überleitungsvorschrift zur Übertragung, Verpfändung und Pfändung</td></tr></tbody></table></div></div></div></div></div><div class="jnnorm" id="BJNR030150975BJNG000300314" title="Gliederung"><div class="jnheader"><h2><span>Erster Abschnitt</span><br /><span>Aufgaben des Sozialgesetzbuchs und soziale Rechte</span></h2></div>
</div><div class="jnnorm" id="BJNR030150975BJNE001700314" title="Einzelnorm"><div class="jnheader"> <h3><span class="jnenbez">§ 1</span> <span class="jnentitel">Aufgaben des Sozialgesetzbuchs</span></h3> </div>